Bình luận bài thơ "Thái Bình Đất Mẹ" – Một khúc ca tự hào về quê hương
Bài thơ Thái Bình Đất Mẹ của tác giả Bùi Ngọc Diệp là một bản trường ca đầy tự hào về quê hương Thái Bình – mảnh đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và tinh thần yêu nước. Với giọng thơ trữ tình đằm thắm, hình ảnh quê hương hiện lên vừa gần gũi, thân thương, vừa hào hùng, khí phách.
THÁI BÌNH ĐẤT MẸ
Thái Bình đất mẹ ta ơi
Gió vờn biển lúa phù sa đắp bồi
Xa quê vẫn nhớ bồi hồi
Cây đa bến nước mái đình sân kho
Thái Bình có cái cầu Bo
Khi đói cháo trắng khi no cháo gà
Câu Bo qua khúc sông Trà
Xưa thì một cái giờ ba cái liền
Quê hương Năm tấn thảo hiền
Nuôi quân đánh giặc góp người thế gian
Khi thăng tiến lúc cơ hàn
Nhẫn trung , hiếu đạo vẫn cao chẳng hèn
Oai phong hào khí Đông A *
Thâm trầm uyên bác như là Quý Đôn *
Bình yên xây đắp xóm thôn
Khi cần nổi sóng cờ giương Bá Vành *
Vua tôi chính sự lòng thành
Lên voi xuống ngựa cười tênh ra về
Khoai lang vẫn sống trọn bề
Khoai Tây cũng vậy vẫn về với dân
Sóng cồn Vành đất tây Tiền hải *
Táo Thư trì , bánh Cáy Đông hưng
Lúa Kiến xương , hến , don Thái thuỵ
Cá rô canh Phụ Dực ,Quỳnh Côi *
Nước chè xanh Việt* thuần chợ Mét
Một bát thơm mát đượm lòng ta
Câu hát dân ca theo làn chèo mới
Nắng quê hương ấm rặng trâm bầu
Vút trời xanh bay vào vũ trụ *
Khí Phách * tướng tài trút bỏ giáp y
Về đất mẹ dòng Kiến giang mát rượu
Ngắm sông Trà thành phố cầu Bo
Thả hồn mình trên đồng xanh bãi cỏ
Thái Bình ơi ! Một thuở đây rồi
Quê hương nhân hậu chuyên cần
Vẻ vang trang sử trồng người , trồng cây
Bùi Ngọc Diệp
———————————
*- Đông A hào khí nói về Hưng hà TB nơi phát tích nhà Trần
- Quý Đôn , nhà Bác học Lê Quý Đôn ,
- Bá Vành , làng Nguyệt Giám Kiến xương có người nông dân nổi dậy xưng Vua chống lại triều đình chế độ phong kiến áp bức
- Vùng đất khu Tây Tiền hải địa linh có những Nhân kiệt xuất sắc Đại tướng Hoàng Văn Thái , Tướng Trần Độ , Phó Thủ tướng Nguyễn Ngọc Trìu , phía trên Kiến xương cũ xã Anh ninh có Cụ Bùi Viện , ông Trần Quốc Vượng nguyên TTruc Ban Bí thư TW
- Chè Xanh Việt chỉ xã Vũ Việt , cạnh Mét là Vũ Hội nơi sinh ra Tướng tình báo Cố vấn tài trí Vũ Ngọc Nhạ
- Vũ trụ , Anh Hùng Phạm Tuân phi công bay vào vũ trụ người Kiến xương
- Khí Phách tướng , Tên thật Tướng Trần Độ là Tạ Ngọc Phách
- Người khai hoang lấn biển lập Huyện Tiền Hải , khơi dòng Kiến giang đê điều thuỷ lợi là Cụ Nguyễn Công Trứ - Doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ
- Quỳnh côi sinh ra tướng không quân tài giỏi Tổng tham mưu trưởng QĐ Đào Đình Luyện , Phó Thủ tướng trẻ Hoàng Trung Hải
1. Tình yêu quê hương tha thiết, sâu đậm
Ngay từ những câu thơ đầu, tác giả đã khắc họa hình ảnh Thái Bình như người mẹ hiền, bao dung, chở che:
"Thái Bình đất mẹ ta ơi
Gió vờn biển lúa phù sa đắp bồi"
Câu thơ mở ra một không gian rộng lớn, từ đồng lúa mênh mông đến những dòng sông trĩu nặng phù sa. Từ xa quê, người con Thái Bình vẫn luôn hướng về chốn cũ với nỗi nhớ bồi hồi, hình ảnh cây đa, bến nước, mái đình là những biểu tượng của làng quê Bắc Bộ, gợi cảm giác ấm áp và thân thuộc.
2. Niềm tự hào về lịch sử và truyền thống hiếu học
Thái Bình không chỉ là miền quê yên bình mà còn là vùng đất giàu truyền thống lịch sử. Tác giả nhắc đến hào khí Đông A – biểu tượng của triều đại nhà Trần, nơi sản sinh những vị vua anh minh và những trận chiến lẫy lừng chống ngoại xâm. Đồng thời, bài thơ cũng nhắc đến Lê Quý Đôn, nhà bác học uyên thâm, khẳng định truyền thống hiếu học, trọng trí tuệ của vùng đất này:
"Oai phong hào khí Đông A
Thâm trầm uyên bác như là Quý Đôn"
3. Khí phách kiên cường, bất khuất của con người Thái Bình
Những con người Thái Bình không chỉ cần cù, chuyên cần mà còn mang trong mình tinh thần kiên cường, bất khuất. Bài thơ nhắc đến Bá Vành, người nông dân dám đứng lên chống lại cường quyền, thể hiện tinh thần quật khởi của nhân dân. Đồng thời, tác giả cũng khắc họa hình ảnh người lính với ý chí sắt đá:
"Khi cần nổi sóng cờ giương Bá Vành
Vua tôi chính sự lòng thành
Lên voi xuống ngựa cười tênh ra về"
Những câu thơ này gợi nhớ về khí phách ngang tàng của các bậc anh hùng xưa, những người sẵn sàng chiến đấu và hy sinh vì chính nghĩa.
4. Sự trù phú và văn hóa ẩm thực độc đáo
Bên cạnh những giá trị lịch sử và tinh thần, bài thơ còn khắc họa vẻ đẹp bình dị nhưng trù phú của vùng đất Thái Bình qua những sản vật đặc trưng:
"Táo Thư Trì, bánh Cáy Đông Hưng
Lúa Kiến Xương, hến, don Thái Thụy
Cá rô canh Phụ Dực, Quỳnh Côi"
Những câu thơ mang đến một bức tranh phong phú về sản vật quê hương, không chỉ gợi nhớ về ẩm thực dân dã mà còn tôn vinh sự no đủ, sung túc của vùng đất này.
5. Tầm vóc con người Thái Bình – từ ruộng đồng đến vũ trụ
Không chỉ là cái nôi sản sinh nhân tài trong lịch sử, Thái Bình còn có những con người vươn tầm thế giới. Bài thơ nhắc đến Anh hùng Phạm Tuân, người Việt Nam đầu tiên bay vào vũ trụ – một dấu ấn đặc biệt của quê hương trên bản đồ thế giới:
"Vút trời xanh bay vào vũ trụ
Khí phách tướng tài trút bỏ giáp y"
Những con người Thái Bình không chỉ có tài thao lược trên chiến trường mà còn làm rạng danh đất nước trong nhiều lĩnh vực, từ chính trị, quân sự đến khoa học và khám phá không gian.
6. Lời kết – Một bài thơ giàu cảm xúc và tự hào
Bài thơ Thái Bình Đất Mẹ không chỉ đơn thuần là một bài ca ngợi quê hương, mà còn là một bản hùng ca về truyền thống, con người, văn hóa và lịch sử. Với giọng thơ mộc mạc nhưng giàu hình ảnh, tác giả đã khắc họa thành công một Thái Bình vừa trữ tình, gần gũi, vừa hào hùng, mạnh mẽ.
Qua bài thơ này, người đọc không chỉ cảm nhận được tình yêu quê hương cháy bỏng của tác giả mà còn thêm tự hào về một vùng đất anh hùng, nơi hội tụ tinh hoa của dân tộc. Đây là một bài thơ mang giá trị cao về cả nghệ thuật và tư tưởng, góp phần khơi gợi tình yêu quê hương, đất nước trong lòng mỗi người con xa xứ.
