Trong thực tiễn pháp lý, câu hỏi về việc liệu một người mua ngay tình hủy hoại tài sản hoặc hoa lợi có nguồn gốc từ hành vi trái pháp luật có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không là một vấn đề phức tạp. Để làm rõ, chúng ta cần xem xét các quy định pháp luật liên quan đến tội hủy hoại tài sản và nguyên tắc xử lý hình sự đối với người mua ngay tình.
Quy định về tội hủy hoại tài sản
Theo Điều 178 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác là tội phạm. Mức hình phạt được quy định từ 6 tháng đến 20 năm tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và giá trị tài sản bị hủy hoại.
Trong trường hợp tài sản hoặc hoa lợi có nguồn gốc từ hành vi trái pháp luật, người hủy hoại tài sản vẫn có thể bị xử lý hình sự nếu hành vi của họ đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, bao gồm:
Hành vi hủy hoại: Được thực hiện bằng ý chí chủ quan nhằm phá hủy, làm giảm giá trị hoặc công năng của tài sản.
Tài sản bị hủy hoại: Là tài sản thuộc sở hữu hợp pháp hoặc bất hợp pháp của người khác.
Lỗi cố ý hoặc vô ý: Nếu có căn cứ chứng minh người mua ngay tình hủy hoại tài sản trong trạng thái biết hoặc có thể biết về tính chất bất hợp pháp của tài sản.
Nguyên tắc xử lý đối với người mua ngay tình
Người mua ngay tình là người tham gia giao dịch mua bán tài sản nhưng không biết và không có lý do để biết tài sản đó có nguồn gốc bất hợp pháp. Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015 bảo vệ quyền lợi của người mua ngay tình trong một số giao dịch, nhưng trong lĩnh vực hình sự, trách nhiệm của họ có thể được xem xét dựa trên hai yếu tố sau:
1. Trách nhiệm hình sự có thể phát sinh nếu hành vi hủy hoại tài sản cấu thành tội phạm
Nếu người mua ngay tình hủy hoại tài sản, họ có thể bị xử lý hình sự nếu có đủ căn cứ chứng minh:
Hành vi của họ gây thiệt hại thực tế và nghiêm trọng.
Người này không thực hiện các biện pháp cần thiết để xác minh tính hợp pháp của tài sản trước khi thực hiện hành vi hủy hoại.
2. Loại trừ trách nhiệm hình sự trong trường hợp người mua ngay tình không biết nguồn gốc bất hợp pháp
Điều 29 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định rằng người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự nếu không biết và không có lý do để biết tài sản mình hủy hoại có nguồn gốc bất hợp pháp. Để được xem xét áp dụng quy định này, người mua ngay tình cần chứng minh rằng:
Họ đã thực hiện các biện pháp xác minh cần thiết.
Không tồn tại bất kỳ dấu hiệu nào khiến họ nghi ngờ về nguồn gốc của tài sản.
Tuy nhiên, nếu có bằng chứng cho thấy người mua ngay tình đã hành động cẩu thả, thiếu trách nhiệm trong việc xác minh, hoặc cố tình phớt lờ các dấu hiệu bất hợp pháp, thì họ vẫn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.
Kết luận
Người mua ngay tình có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội hủy hoại tài sản nếu hành vi của họ đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, trong trường hợp người này chứng minh được mình không biết và không có lý do để biết về nguồn gốc bất hợp pháp của tài sản, đồng thời đã thực hiện đầy đủ các biện pháp xác minh, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.
Do tính chất phức tạp của vụ việc, bạn đọc nên tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn chi tiết hơn.
Tài liệu tham khảo:
Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Bộ luật Dân sự năm 2015.
