Thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, đòi hỏi các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNVV) phải không ngừng tìm kiếm lợi thế cạnh tranh bền vững. Mô hình VRIO, một công cụ phân tích chiến lược hữu hiệu, chính là câu trả lời cho bài toán này.
VRIO là gì?
VRIO là từ viết tắt của bốn yếu tố quan trọng quyết định khả năng tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững của một nguồn lực hoặc năng lực:
Value (Giá trị): Nguồn lực đó có tạo ra giá trị cho doanh nghiệp và khách hàng hay không?
Rarity (Hiếm có): Nguồn lực đó có hiếm có trên thị trường hay không?
Imitability (Khó bắt chước): Nguồn lực đó có khó bị đối thủ cạnh tranh bắt chước hay không?
Organization (Tổ chức): Doanh nghiệp có tổ chức và khai thác nguồn lực đó một cách hiệu quả hay không?
Áp dụng VRIO vào thực tế doanh nghiệp Việt Nam
Để minh họa rõ hơn, chúng ta hãy cùng phân tích trường hợp của VinFast. Thành công của VinFast không chỉ đến từ nguồn vốn đầu tư lớn mà còn nhờ vào việc xây dựng được các yếu tố VRIO mạnh mẽ:
Giá trị: VinFast tạo ra giá trị cho khách hàng bằng những mẫu xe điện chất lượng cao, thiết kế hiện đại và giá cả cạnh tranh.
Hiếm có: Việc sở hữu nhà máy sản xuất ô tô hiện đại, đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm và hệ thống phân phối rộng khắp là những lợi thế hiếm có của VinFast.
Khó bắt chước: Quá trình xây dựng thương hiệu, phát triển sản phẩm và xây dựng hệ sinh thái dịch vụ của VinFast là một quá trình phức tạp và đòi hỏi nhiều nguồn lực, rất khó để các đối thủ cạnh tranh bắt chước trong ngắn hạn.
Tổ chức: VinFast có một tổ chức linh hoạt, năng động và sẵn sàng thích ứng với những thay đổi của thị trường.
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa học hỏi gì từ VRIO?
Xác định điểm mạnh: Mỗi doanh nghiệp đều có những điểm mạnh riêng. Hãy tận dụng VRIO để xác định những gì làm cho doanh nghiệp của bạn khác biệt và nổi bật.
Xây dựng lợi thế cạnh tranh: Tập trung vào việc phát triển và bảo vệ những nguồn lực và năng lực độc đáo của doanh nghiệp.
Đầu tư vào đổi mới: Không ngừng đổi mới sản phẩm, dịch vụ và quy trình để duy trì lợi thế cạnh tranh.
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ: Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc khai thác tối đa tiềm năng của các nguồn lực.
Kết luận
Mô hình VRIO là một công cụ hữu ích giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là các DNNVV, đánh giá một cách khách quan và toàn diện về khả năng cạnh tranh của mình. Bằng cách áp dụng VRIO, các doanh nghiệp có thể xác định được những điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội phát triển, từ đó xây dựng những chiến lược kinh doanh hiệu quả và bền vững.
Để thành công, các doanh nghiệp Việt Nam cần không ngừng học hỏi, đổi mới và sáng tạo, đồng thời tận dụng tối đa các nguồn lực sẵn có. VRIO chính là một trong những công cụ đắc lực giúp các doanh nghiệp Việt Nam vươn lên tầm cao mới.
Tác giả Đỗ Văn Hiếu - Nhà báo kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hiền - Chuyên gia quản trị chiến lược. 
